Thượng tướng, Viện sĩ, Tiến sĩ Nguyễn Huy Hiệu, nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, Nguyên Uỷ viên Thường vụ Quân uỷ Trung ương, nguyên Thứ trưởng BQP, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân khi mới 26 tuổi và vị tướng trẻ nhất thời kỳ chống Mỹ ở tuổi 40.
Giờ ông đã 77 tuổi, nhưng ký ức trong ông về những chuyến thăm cán bộ, chiến sĩ nơi biên giới và hải đảo dịp Tết vẫn nhớ rõ cứ như mới đây. Tôi đang chăm chú lắng nghe Thượng tướng chậm rãi kể lại: Trước đây, khi tôi còn giữ cương vị Thứ trưởng bộ Quốc phòng, vào mỗi dịp giáp Tết Nguyên đán thường dẫn đầu một đoàn của bộ Quốc phòng đi kiểm tra và động viên cán bộ chiến sĩ ở các đơn vị trọng điểm, đặc biệt là các đơn vị nơi biên giới, hải đảo. Những chuyến đi tôi đã có nhiều kỷ niệm sâu sắc với cán bộ chiến sĩ và nhân dân ở đó.
Trong chuyến đi kiểm tra và thăm chiến sĩ biên giới, hải đảo dịp trước Tết 2009, đoàn công tác do tôi dẫn đầu cũng đã đến thăm Lữ đoàn 170 – Lữ đoàn thường trực chiến đấu của Vùng 1 Hải quân. Vào trước mỗi dịp Tết Nguyên đán thì lực lượng bộ đội hải quân đều tăng cường chiến sĩ ra trực cùng với anh em đang làm nhiệm vụ ngoài đảo để bảo vệ biển đảo thiêng liêng. Khi đoàn chúng tôi ra thăm Lữ đoàn thì đúng lúc cả Lữ đoàn tập trung phát động phong trào thi đua, đăng ký lên các tàu quyết thắng, tình nguyện trực tuần tra biển đảo. Nhiều tân binh rất hăng hái, khí thế, coi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc là mệnh lệnh từ trái tim, vô cùng thiêng liêng.
Kỷ niệm chuyến đi dịp Tết 2010 vào Vùng 4 Hải quân (ở Khánh Hoà) để kiểm tra công tác sẵn sàng chiến đấu cũng như việc bảo đảm Tết cho anh em và chuyển hàng Tết ra cho cán bộ chiến sĩ ở các đảo thuộc quần đảo Trường Sa của Tổ quốc. Điều khiến tôi nhớ và cảm động nhất là các chiến sĩ hải quân đều hứa với đất liền, hứa với lãnh đạo Bộ Quốc phòng và nhân dân là ở hậu phương cứ yên tâm, anh em cán bộ chiến sĩ ngoài biển đảo luôn cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ vững chắc chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.
Thường sau khi kiểm tra và động viên cán bộ chiến sĩ ở Vùng 4 Hải quân thì chúng tôi quay về phía Bắc, thăm bộ đội biên phòng và Vùng 1 Hải quân. Tuy nhiên, thời điểm giáp Tết 2010, thời tiết Bắc Bộ rất xấu. Đoàn của bộ Quốc phòng do tôi dẫn đầu đi từ Hà Nội theo đường bộ ra đến Hạ Long, Quảng Ninh thì phải dừng lại để cập nhật sự chuyển biến của thời tiết. Đường bộ từ Hạ Long ra Móng Cái, Quảng Ninh lầy lội, tắc đường nên không thể đi được. Nếu tiếp tục chờ ở Hạ Long thì sẽ bị muộn theo kế hoạch. Mặc dù thời tiết rất là xấu nhưng chúng tôi vẫn quyết định đi bằng đường biển, sử dụng 2 tàu của Bộ đội Biên phòng, đồng chí Hoa khi đó là Tư lệnh Biên phòng dẫn đoàn Bộ đội Biên phòng đi trên 1 tàu, còn tôi dẫn đoàn của bộ Quốc phòng đi trên 1 tàu, đi ra các đảo để chúc Tết anh em.
Tại đảo Cô Tô, đoàn đã dâng hương tưởng niệm tại nghĩa trang liệt sĩ, thăm cán bộ chiến sĩ ngoài đảo và tặng quà các đối tượng chính sách. Thời điểm cận Tết, hàng lậu được chở trên các con tàu tuồn từ bên kia vào Việt Nam đi qua các eo biển vùng Đông Bắc rất nhiều. Chủ yếu các đối tượng vận chuyển hàng lậu vào ban đêm khuya vắng để tránh sự phát hiện của lực lượng chức năng. Hàng lậu được chia ra và vận chuyển trên các con tàu nhỏ trên biển, trên sông để dễ thâm nhập vào trong nước. Còn ở trên bộ thì các đối tượng đưa hàng qua đường tiểu ngạch. Anh em có báo cáo tôi, vào thời điểm đó, lợi dụng trên biển giông tố, các đối tượng đẩy mạnh việc vận chuyển hàng lậu vào thị trường Việt Nam, vì vậy, Bộ đội Biên phòng rất vất vả phối hợp với lực lượng chức năng để ngăn chặn, bắt giữ các đối tượng buôn bán, vận chuyển hàng lậu. Chứng kiến cảnh thời tiết thì khắc nghiệt, biển cả thì mênh mông, đường biên giới lại dài và hiểm trở như thế, trong khi anh em bộ đội ngoài nhiệm vụ bảo vệ biên cương, biển đảo của Tổ quốc còn đang tập trung chống buôn lậu dịp Tết, tôi rất cảm động. Chuyến đi đó biển động dữ dội, 2 con tàu của đoàn công tác nhiều lần phải vòng qua các hòn đá nổi trên biển để tránh bão. Vượt qua những khó khăn về thời tiết, cuối cùng đoàn cũng đến được khu vực Móng Cái, Quảng Ninh. Tại đây, tôi dẫn đầu đoàn đến thăm đồn biên phòng Phò Hèn trước tiên, đây là đồn tiền tiêu, nơi địa đầu của Tổ quốc. Nơi này trong chiến tranh biên giới năm 1979 đã bị phía Trung Quốc tập kích nên toàn bộ 53 chiến sĩ ở đồn Phò Hèn hy sinh và được người dân đưa về nghĩa trang liệt sĩ. Khi đoàn của bộ Quốc phòng do tôi dẫn đầu ra thăm đồn, ngoài tặng quà, tôi cũng động viên cán bộ chiến sĩ vững vàng ý chí, bảo vệ biên cương của Tổ quốc. Sau đó, từ đồn Phò Hèn, đoàn công tác đi ô tô tiếp tục đến thăm các đồn khác tại khu vực Móng Cái. Trời biên giới cuối năm lạnh giá, kèm theo mưa phùn, đi lại rất khó khăn. Vì vậy, cán bộ chiến sĩ ở các đồn rất phấn khởi khi thấy Thủ trưởng bộ Quốc phòng và thủ trưởng Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng và đại diện các cơ quan chức năng đến thăm, tặng quà và động viên anh em. Đoàn cũng đã trồng cây lưu niệm để tưởng nhớ các liệt sĩ đã hy sinh để bảo vệ chủ quyền biên giới biển đảo.
Nhân dân vùng biên và trên các đảo, trong thời tiết xấu như thế nhưng họ cũng đã khắc phục mọi khó khăn để ra đón đoàn rất nhiệt tình, họ rất thương bộ đội. Khi chúng tôi đi thăm một số gia đình chính sách ở địa phương tâm sự rằng: “có bộ đội biên phòng và các lực lượng chức năng nên họ rất yên tâm làm ăn sinh sống ở nơi biên cương cũng như biển đảo của Tổ quốc, các anh bộ đội biên phòng không những dạy chữ cho con cái họ mà còn bảo vệ biên cương Tổ quốc cũng như chống buôn lậu, bảo vệ bình yên cuộc sống”. Cũng chính vì “thế trận lòng dân” nên đã giúp cho bộ đội biên phòng có những nguồn tin từ quần chúng nhân dân, từ đó phát hiện các đường dây buôn lậu để đấu tranh, triệt phá.
Sau khi rời Móng Cái, đoàn công tác tiếp tục lên tàu, đến thăm bộ đội hải quân. Dù tiết trời buốt giá nhưng tôi vẫn cảm nhận được sự ấm cúng trong lòng của anh em cán bộ chiến sĩ nơi đây. Đồng chí Mạnh, Đồn trưởng đồn Biên phòng Cửa Ông lúc đó đã mời chúng tôi nói chuyện với anh em trong đơn vị. Anh em báo cáo về việc thực hiện nhiệm vụ, công tác chuẩn bị trước, trong và sau Tết.
Một mùa xuân mới lại đang về, những người lính nơi đầu sóng, ngọn gió luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, vững vàng tay súng, sẵn sàng hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ biên cương, canh giữ biển trời của Tổ quốc, đảm bảo cho nhân dân đón Tết bình yên.
Thanh Hường văn phòng ghi chép