Giới khoa học luôn mơ về một nguồn năng lượng vĩnh cửu. Và giờ đây, mục tiêu “không tưởng” ấy đang được thực hiện, bởi cỗ máy phức tạp nhất từng được thiết kế trong lịch sử loài người.
Các chuyên gia tại ITER, hay Phòng thí nghiệm phản ứng nhiệt hạch quốc tế, đang nỗ lực khai thác các phản ứng tổng hợp hạt nhân, nguồn năng lượng tương tự như Mặt Trời, theo trang web của dự án.
Nếu thành công, các chuyên gia ở miền nam nước Pháp có thể cung cấp một giải pháp thay thế sạch hơn cho nhiên liệu hóa thạch và phân hạch hạt nhân, theo người dẫn đầu truyền thông của ITER, Laban Coblentz, nói với Euronews Next.
Năng lượng hạt nhân không phải là khoa học mới, và mặc dù đã có những thảm họa trong quá khứ, công nghệ này vẫn được triển khai với sự giám sát nghiêm ngặt và bảo vệ khỏi các thảm họa thiên nhiên như động đất.
Phân hạch (fission) là phương pháp được sử dụng để cung cấp năng lượng cho 436 lò phản ứng hạt nhân trên khắp thế giới, khi các nhà khoa học bắn neutron vào các nguyên tử lớn hơn để tạo ra năng lượng, chia chúng thành các hạt nhỏ hơn. Quá trình này không thải ra một lượng đáng kể khí nhà kính vào bầu khí quyển, nhưng nó tạo ra chất thải phóng xạ.
Mặt khác, hợp hạch (fusion) hình thành một nguyên tử nặng hơn khi hai hạt nhỏ hơn va chạm vào nhau. Kết quả là năng lượng lớn hơn nhiều so với phân hạch và không có chất thải phóng xạ, theo Bộ Năng lượng Hoa Kỳ.
Nhóm ITER muốn chứng minh rằng quá trình này có thể được công nghiệp hóa. Họ đã làm việc cho dự án từ ít nhất năm 2005. Việc thử nghiệm bao gồm buồng giam giữ từ trường lớn nhất hành tinh, mà các nhà nghiên cứu gọi là Tokamak.
Khi hoàn thành, buồng sẽ nặng hơn 25.000 tấn, chịu được nhiệt độ lên đến 302 triệu độ Fahrenheit. Nó tạo ra năng lượng bằng cách sử dụng một số hạt nóng để làm nóng nước, nước này sẽ cung cấp năng lượng cho một tuabin thông qua hơi nước, theo Euronews.
Quá trình này đòi hỏi nhiệt độ không thể tưởng tượng nổi. Để so sánh, Mặt Trời 4,5 tỷ năm tuổi của chúng ta có nhiệt độ lõi là 27 triệu độ Fahrenheit.
Dự án không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Chi phí ban đầu được dự kiến chỉ khoảng 5,5 tỷ đô la. Nhưng Euronews cho biết, hiện tại con số đã lên tới gần 22 tỷ đô la. Để bám sát lịch trình, Coblentz nói với hãng tin trực tuyến rằng các chuyên gia có kế hoạch bỏ qua “plasma đầu tiên” – một mốc quan trọng trong thử nghiệm – “để đạt được năng lượng tổng hợp ban đầu vào năm 2035.”
Đây không phải là nhóm duy nhất đang nghiên cứu các dự án hạt nhân mới lạ. Biểu tượng của Mỹ, Westinghouse, đang phát triển một lò phản ứng phân hạch nhỏ dự kiến hoạt động vào năm 2029. Nó độc đáo vì nó di động và có thể cung cấp năng lượng cho các khu vực xa xôi trong khoảng tám năm mà không cần nước, giảm 55.000 tấn ô nhiễm không khí hàng năm, theo công ty.
Nhóm của ITER đang nhìn về phía Mặt Trời để lấy cảm hứng. Và thay vì chờ đợi những tia nắng chiếu xuống các tấm pin mặt trời của chúng ta, họ muốn tận dụng nguồn năng lượng đó.