Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu là người đầu tiên được Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga bầu là Viện sỹ khoa học quân sự về nghệ thuật chiến tranh (tháng 4/2010).
Thượng tướng, Viện sỹ Nguyễn Huy Hiệu sinh năm 1947 tại xã Hải Long, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Tháng 2/1965 ông lên đường nhập ngũ theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ Quốc.
Trong cuộc đời binh nghiệp của mình tướng Nguyễn Huy Hiệu đã từng tham gia 4 chiến dịch lớn: Chiến dịch Tết Mậu Thân 1968; Chiến dịch Đường – Nam Lào 1971; Chiến dịch Quảng Trị 1972. Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Thượng Tướng Nguyễn Huy Hiệu giữ cương vị Trung Đoàn trưởng Trung đoàn 27 thuộc Sư đoàn 320B (QĐ1) đã chỉ huy đơn vị tiến công cánh Bắc, đánh chiếm cầu Vĩnh Bình thuộc tỉnh Bình Phước, từ Lái Thiêu theo trục đường 13 đánh chiếm Bộ Tư lệnh thiết giáp Ngụy, 13 căn cứ Lục quân Công xưởng Gò Vấp, tiếp quản Tổng y viện Cộng hòa, hoà cùng các cánh quân tiến vào trung tâm Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn Miền Nam, thống nhất đất nước.
Về với thời bình, ông tiếp tục cống hiến sức lực vì sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Giờ đây, bước sang tuổi 77, Thượng tướng, Viện sỹ vẫn hằng ngày miệt mài bên những trang tài liệu, tiếp tục góp phần xây dựng mối quan hệ bền chặt giữa hai nước Việt Nam và Liên bang Nga, cũng như phát triển khoa học – công nghệ quân sự Việt Nam nói riêng.
Với sự phát triển theo 3 hướng cơ bản là độ bền nhiệt đới, y sinh nhiệt đới, sinh thái nhiệt đới, với cuộc chiến với phòng chống thiên tai. Ông luôn “chiến đấu” nhằm góp phần cải thiện cuộc sống cho cộng đồng, cho môi trường được trong sạch. Đó chính là những dự án hướng tới con người, vì con người! Có lẽ, chính vì thế mà những đề xuất, những hiệp ước quốc tế Viện sỹ đã ký, dù thời gian trôi qua, nhưng những người ở Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga vẫn không quên đóng góp của ông cho Việt Nam và cho Liên bang Nga.
Những suy tư, những trăn trở cho nền công nghiệp quốc phòng của vị tướng chưa bao giờ dừng lại. Ông vẫn ấp ủ dự định lớn hơn – chú tâm vào những công trình với những mong làm dày hơn nữa kho tàng khoa học quân sự, làm đầy hơn những công việc, dự án hướng tới môi trường, hướng tới con người, đóng góp nhiều hơn nữa cho nền quốc phòng toàn dân, hướng tới sự phát triển bền vững. Trong suy nghĩ của ông và cả những gì ông được chứng kiến tại nước Nga những ngày tháng chỉ đạo, học công nghệ đóng tàu, công nghệ máy bay, tên lửa và tác chiến điện tử… là những thế mạnh mình cần học hỏi ở nước bạn. Những gì ông gửi gắm vào mối quan hệ Việt – Nga, chính là mong ước làm sao để người Việt Nam có thể làm chủ công nghệ chế tạo tên lửa, tàu chiến, vũ khí trang bị kỹ thuật trên cơ sở phát triển nền công nghiệp quốc phòng và đưa nền quốc phòng toàn dân ngày càng trở nên tiên tiến, hiện đại.
Thượng tướng – Viện sỹ Nguyễn Huy Hiệu: “Tôi sẽ tiếp tục thực hiện những dự định, những ấp ủ của mình. Bởi lẽ, những công trình đó là của Tổ quốc, của toàn dân. Cá nhân, chỉ là người đồng hành và ghi chép lại – như một sứ mệnh của cầu nối trong mối quan hệ đối tác chiến lược, hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga bao năm qua”./.
Thanh Hương